Dzisiejszy artykuł jest rozwinięciem poprzednich wpisów dotyczących właściwej waloryzacji świadczenia pośmiertnego. Artykul ten odnosi się do bardzo istotnego zagadnienia, jakim jest ustalenie daty, z którą należy wnosić o dokonanie waloryzacji świadczenia pośmiertnego z PZU przysługującego osobie uposażonej bądź spadkobiercy osoby ubezpieczonej z tytułu renty odroczonej PZU.
Radca prawnego Dawid Rzeski jako prawnik prowadzący kancelarię w Wągrowcu uczestniczy w wielu postępowaniach sądowych związanych z powództwami o waloryzację świadczenia należnego uposażonym na podstawie art. 3581 § 3 KC. Jednym z zasadniczych elementów prawidłowo sporządzonego pozwu jest ustalenie właściwej daty określającej moment waloryzacji świadczenia.
Wielokrotnie spotkać się można z sytuacją, że osoby uposażone z tytuty ubezpieczenia renty odroczonej zawartej z PZU na Życie dochodzą roszczenia o zapłatę zwaloryzowanej wartości świadczenia na moment późniejszy, niż moment śmierci osoby ubezpieczonej. W takich przypadkach PZU najczęściej domaga się w sporze sądowym ustalenia waloryzacji świadczenia z datą zbieżną z momentem śmierci osoby ubezpieczonej. Stanowisko takie jest błędne i nie sposób wobec niego przejść obojętnie, ponieważ jest ono sprzeczne z powszechnie przyjętą linią orzecznictwa sądowego zajmującego się tematyką właściwej waloryzacji świadczenia pośmiertnego.
W razie przyjęcia stanowiska, zgodnie z którym zwaloryzowane świadczenie pośmiertne powinno zostać odniesione do przeciętnego wynagrodzenia netto na moment śmierci osoby ubezpieczonej, diametralnie zmienia się wysokość przedmiotu sporu.
Jako przykład, załóżmy, że osoba ubezpieczona wpłaciła 100 000 zł w 1976 r. Średnie wynagrodzenie w dacie wpłaty składki wynosiło 4281 zł, z zatem kwota składki stanowiła w 1976 r. równowartość 23,359-krotności przeciętnego wynagrodzenia w roku 1976 r.
Załóżmy, że osoba ubezpieczona umarła w 2018 r. Średnie wynagrodzenie netto w tamtym roku wynosiło 3 261,34 zł.
Uposażony złożył powództwo przeciwko PZU na Życie z tytułu waloryzacji świadczenia pośmiertnego w 2021 r. Średnie wynagrodzenie netto za 2021 r. wyniosło 4 080,44 zł.
Gdyby przyjąć model najczęściej dochodzony w sporach sądowych przez PZU na Życie, to wartość zwaloryzowanego świadczenia - bez uwzględnienia ciężaru inflacji między stronami, jak i przyjęcia innych zapisów książeczki rentowej oraz Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (a te czynniki są bardzo istotne) - wynosiłoby 76 181,64 zł.
W przypadku przyjęcia waloryzacji świadczenia pośmiertnego na moment potencjalnego wyrokowania, wartość tak wyliczanego świadczenia wynosiłaby 95 314,99 zł.
Jak widać, wyliczanie zwaloryzowanego świadczenia w odniesieniu na moment śmierci osoby ubezpieczonej powoduje istotne zmniejszenie wartości sumy, którą winien zapłacić zakład ubezpieczeń.
Model przyjęcia waloryzacji świadczenia na dzień wyrokowania jest powszechnie aprobowany przez Sąd Najwyższy. W tej mierze wystarczy przytoczyć np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.10.1998 r., sygn. akt II CKN 19/98, w którym Sąd rozstrzygnął, że „w waloryzacji sądowej należy posługiwać się porównaniem (odniesieniem) rzeczywistej wartości świadczenia na jakie mogła liczyć strona umowy lub uposażony z takiej umowy, do przeciętnych zarobków uzyskiwanych w chwili zawierania takiej umowy oraz w chwili wyrokowania”.
Nie jest zatem prawdą to, co częstokroć pozwany zakład ubezpieczeń próbuje przedstawiać w sądach w trakcie postępowań o waloryzację świadczenia pośmiertnego, jakoby momentem właściwym ustalenia zwaloryzowanego świadczenia pośmiertnego był moment śmierci osoby ubezpieczonej i przeciętne wynagrodzenie netto w takim okresie.
Radca prawny w Wągrowcu Dawid Rzeski wskazuje na konieczność bardzo skrupulatnego przygotowania pozwu o zapłatę przeciwko PZU na Życie. Na uwadze trzeba mieć, że niezamieszczenie w powództwie właściwie wyliczonego świadczenia pośmiertnego, nieopartego na przedstawieniu modelu waloryzacji zgodnego z orzecznictwem sądowym, jak i niepopartego właściwymi i kompletnymi wnioskami dowodowymi może rodzić trudności na dalszych etapach postępowania sądowego. Czynikami najistotniejszymi w składanym powództwie są nie tylko formalne aspekty, które winien spełniać pozew, ale również elementy bezpośrednio związane z prawidłowym i sprawiedliwym dla uposażonego wyliczeniem zwaloryzowanego świadczenia pośmiertnego, takie jak: ustalenie rozkładu odpowiedzialnosci za inflację, stosowanie się do zapisów książeczki rentowej oraz ogólnych warunków ubezpieczenia, prawidłowe ustalenie właściwości sądu, wykazanie faktu wystąpienia rozmów przedsądowych z PZU na Życie odnośnie możliwości polubownego rozwiązania sporu, a także drobiazgowe ustalenie więzi między osobą ubezpieczoną a uposażonym. Należy pamiętać, że procesy o waloryzację świadczenia pośmiertnego mają charakter powszechny i zazwyczaj znajdują swój finał w sądzie. Związane to jest z faktem obserwacji samego radcy prawnego Dawida Rzeskiego, który nie spotkał się jeszcze z sytuacją, by na etapie przedsądowym doszło do zawarcia ugody, która byłaby sprawiedliwa pod kątem właściwie pojmowanych zasad dokonywania waloryzacji w oparciu o obiektywne kryteria, a nie wyłącznie na podstawie proponowanej przez PZU na Życie modelu waloryzacji stosowanej wyłącznie wewnętrznie przez sam zakład ubezpieczeń. Taki model wewnętrznej waloryzacji dokonywanej przez ubezpieczyciela nie ma nic wspólnego z obiektywnymi kryteriami ustalenia właściwej wysokości świadczenia pośmiertnego, które choć w części byłoby świadczeniem ekwiwaletnym do wysokości składek wpłacanych przez osobę ubezpieczoną, jak i zabezpieczałoby wypłatę świadczenia na poziomie umownie ustalonym w treści książeczki rentowej łączącej osobę ubezpieczoną z PZU na Życie.
Kancelaria Radcy Prawnego Dawida Rzeskiego w Wągrowcu zawsze radzi swoim klientom, by wyliczone świadczenie pośmiertne było świadczeniem zgodnym z ogólnym odczuciem sprawiedliwości spolecznej. Nie może być to ani świadczenie wyliczone niejako "na wyrost", niepoparte wnioskami dowodowymi oraz niemające odzwierciedlenia w stanie prawnym oraz przykładach, które daje nam orzecznictwo sądowe. Musi to być świadczenie wyliczone według obiektywnie dających się wyliczyć mierników, sprawiedliwe i rzetelne. Prawdą rownież jest, że wysokości świadczenia pośmiertnego wypłacane wobec osób uposażonych/ spadkobierców osoby ubezpieczonej są zazwyczaj (w a przypadku klientów, którym kancelaria radcy Dawida Rzeskiego prowadzi sprawe - niestety zawsze) świadczeniami wielokrotnie zaniżonymi od tych, które zgodnie z utartymi obyczajami prawnymi i kryteriami ekonomicznymi winny być wypłacone osobom uprawnionym.
W podsumowaniu tego artykułu należy również zaakcentować, by nie dać się zwieść stanowisku zakładu ubezpieczeń, gdyby uznawał, by do zwaloryzowanego na moment śmierci osoby ubezpieczonej świadczenia pośmietnego należy następnie doliczyć odsetki za opóźnienie. Takie działanie nie ma nic wspólnego z przyjętą linią orzecznictwa sądowego, w tym jest ono sprzeczne z zacytowaną wcześniej główną tezą wynikającą z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28.10.1998 r., sygn. akt II CKN 19/98. Odsetki zawsze powinny być liczone od daty wyrokowania!
Zupełnie na koniec tej publikacji, w razie, gdyby któregoś z Czytelników czekała konieczność przejścia drogi sądowej o waloryzację świadczenia pośmiertnego, przytoczyć można słowa, które powinny dać Czytelnikowi nadzieję i otuchę. Są to słowa inkrypcji, znajdującej się na fasadzie budynku Sądu Okręgowego w Warszawie autorstwa Andrzeja Frycza Modrzewskiego: "Sprawiedliwość jest ostoją mocy i trwałości Rzeczypospolitej". Jako, że Sąd Okręgowy w Warszawie w wielu przypadkach będzie sądem rozpatrującym składane powództwa o waloryzację świadczenia pośmiertnego, przy samym wejściu do gmachu Sądu warto na chwilę przypatrzeć się tym słowom i nabrać przekonania, że po stronie osoby dochodzącej waloryzacji świadczenia pośmiertnego zawsze stoi sprawiedliwość.
W razie pytań dotyczących problemu waloryzacji świadczenia pośmiertnego, w tym problemów ze złożeniem pozwu do sądu w zakresie waloryzacji świadczenia pośmiertnego, które wyczerpywałoby wszelkie elementy właściwie skonstruowanego powództwa, Kancelaria Radcy Prawnego Dawida Rzeskiego zaprasza do kontaktu osobistego w siedzibie w Wągrowcu, ul. Kościuszki 28, bądź pod numerem telefonu: 690 539 512. Kancelaria prowadzi postępowania sądowe w zakresie waloryzacji świadczeń wynikających z ubezpieczenia renty odroczonej PZU na Życie na terenie całego kraju.